Podmurówka pełni względem ogrodzenia funkcję stabilizującą, ale także dodaje walorów estetycznych. Można zbudować ją z prefabrykatów, czyli gotowych murków, lub przygotować klasyczną wylewkę betonową. Drugi wariant pozwala „spersonalizować” podmurówkę, ale wymaga wiedzy m.in. w kwestii tego, jak zrobić szalunek pod ogrodzenie. Wyjaśniamy!
Co to jest szalunek pod ogrodzenie?
Szalunek pod ogrodzenie to specjalna forma, do której wylewa się beton, który po wyschnięciu i związaniu tworzy podmurówkę. Szalunek ma więc nadać mieszance betonowej pożądany kształt. Jest to konstrukcja tymczasowa, czyli usuwana w chwili, gdy beton już odpowiednio stwardnieje. Czynność montowania szalunku nazywa się najczęściej szalowaniem lub deskowaniem, a dotyczy nie tylko podmurówek pod ogrodzenia, ale w zasadzie każdej konstrukcji betonowej czy żelbetowej.
Szalunki zazwyczaj przygotowuje się z desek bądź płyt drewnianych, do których czasem montowane są metalowe listwy. Oczywiście na wielu placach budowy można już spotkać szalunki stalowe lub ze sklejki, natomiast w przypadku samodzielnego montażu płotu najczęściej wybierany jest szalunek z desek pod ogrodzenie. Co do rodzaju drewna, zwykle jest to drewno sosnowe.
Jak wykonać szalunek pod ogrodzenie?
Szalunek pod ogrodzenie (i oczywiście całą podmurówkę) można wykonać własnymi siłami, ale potrzeba nieco wiedzy oraz doświadczenia z zakresu robót budowlanych. I choć jest to spora oszczędność pieniędzy (względem wynajmu fachowców), to trzeba mieć świadomość, że jest to pracochłonne przedsięwzięcia, które wymaga sporo czasu i zaangażowania, ale też odpowiednich narzędzi i zabezpieczeń.
Krok 1 – przygotowanie i planowanie szalowania
Punktem wyjścia do przygotowania podmurówki pod montaż ogrodzenia jest zawsze wytyczenie linii przyszłego ogrodzenia i jej zmierzenie. Dzięki temu będziemy wiedzieć, ile materiału potrzebujemy – zarówno desek na szalunki i betonu, jak i już przęseł oraz elementów montażowych ogrodzenia. Aby wytyczyć przebieg ogrodzenia, wystarczy wykorzystać drewniane paliki bądź kamienie i sznurek.
Na tym etapie warto też od razu zastanowić się, jak ma wyglądać podmurówka – czyli określić jej rozmiary oraz sposób wykończenia. Wylewkę betonową można śmiało otynkować i pomalować, ale można też pokryć ją materiałami wykończeniowymi – np. płytkami imitującymi kamień czy cegłę klinkierową.
Krok 2 – narzędzia i materiały do szalowania
Do samego wykonania szalunku pod ogrodzenie potrzebna jest tylko właściwa ilość odpowiednich rozmiarów desek, wkręty, wkrętarka i paliki, które podtrzymają szalunek. Później potrzebny będzie dobrej klasy beton oraz zbrojenie szalunku. Deski powinny mieć taką wysokość, jaką docelowo ma mieć podmurówka.
Krok 3 – wykonanie szalunku pod ogrodzenie
W linii przyszłego ogrodzenia należy wykopać odpowiednio głębokie otwory – ta głębokość dołów uzależniona jest od poziomu przemarzania gruntu, który wynosi w Polsce od 80 do 140 cm (w zależności od regionu). Głębokość fundamentu ciągłego powinna sięgnąć nieznacznie poniżej tej strefy. Natomiast czasem jest uzależniona również od rodzaju podłoża. Jeśli grunt jest luźny i niestabilny, to warto wykorzystać specjalną folię fundamentową.
Deski na szalunek należy układać precyzyjnie – równo i prostopadle do podłoża. Łączy się je za pomocą wkrętów, a następnie zabezpiecza podpórkami (np. palikami), aby konstrukcja była trwała, a beton nie „rozpychał” desek.
Krok 4 – zalanie szalunku betonem
Zanim wypełnimy szalunek betonem, warto wykonać jeszcze zbrojenie fundamentów, które po pierwsze wzmocni całą konstrukcję, a po drugie sprawi, że będzie na całej długości osiadała w podłożu równomiernie, co zminimalizuje ryzyko pęknięć.
Po ułożeniu zbrojenia dół należy zalać betonem do wysokości, którą wyznacza górna krawędź szalunku. W zależności od rodzaju oraz klasy betonu materiał wyschnie i zwiąże się w określonym terminie (zwykle to kilka bądź kilkanaście dni). Po upływie tego czasu może ściągnąć szalunki (usunąć podpory oraz wykręcić wkręty), uważając oczywiście, aby nie uszkodzić w żadnej sposób krawędzi podmurówki.
Samodzielnie czy z pomocą fachowców?
Nie odpowiemy jednoznacznie na to pytanie, bo nie chcemy narzucać odpowiedzi – każdy powinien rozważyć „za” i „przeciw”, aby podjąć taką decyzję świadomie. To, jak zrobić szalunek pod ogrodzenie, nie jest wiedzą tajemną, czy zarezerwowaną wyłącznie dla fachowców, ale w praktyce pewne kwestie mogą okazać się trudne, zwłaszcza jeśli brakuje nam doświadczenia, obejścia z pracami budowlanymi. Warto też mieć świadomość, że na wykonanie podmurówki potrzeba sporo czasu, energii i chęci, a w przypadku dużej posesji jest to wręcz tytaniczna praca!
Czy da się uniknąć szalowania? Tak – przy pomocy gotowej podmurówki?
Szalunek pod ogrodzenie jest niezbędnym elementem do wykonania wylewki – tego etapu nie da się pominąć, budując podmurówkę bezpośrednio na posesji. Beton musi mieć formę, aby przyjąć odpowiedni kształt. Oczywiście wylewka ma swoje ogromne plusy – lepiej stabilizuje ogrodzenie (ponieważ fundament znajduje się pod całą konstrukcją) i można ją wykonać zgodnie z własnym pomysłem. W przypadku większego ciężaru ogrodzenia (np. kutego ze stali) lub montażu na nierównym bądź niestabilnym terenie jest to zwykle jedyna rozsądna możliwość.
Natomiast jeśli montowane ogrodzenie nie będzie bardzo ciężkie, a teren jest równy, można uniknąć praco- i czasochłonnego szalowania, zbrojenia i betonowania – dzięki zastosowaniu gotowej, prefabrykowanej podmurówki, która dostępna jest w bardzo wielu wariantach stylistycznych, np. imitujących dany materiał. Takie murki mocuje się bardzo sprawnie do łączników, które nakłada się na słupki montażowe, a pod słupkami należy jedynie wykonać stopy fundamentowe. Fundament punktowy to znacznie mniej pracy!
W obu przypadkach natomiast zapewnimy sobie solidną podmurówkę, która będzie pełnić co najmniej kilka funkcji:
- wzmacniać i usztywniać konstrukcję ogrodzenia,
- zapobiegać podkopom zwierząt domowych i dzikich,
- zapobiegać przedostawaniu się „niechcianej” roślinności,
- utrudniać forsowanie ogrodzenia,
- utrudniać demontaż (kradzież) elementów ogrodzenia,
- eksponować styl ogrodzenia i podbijać walory wizualne.